نظر استاد الهی در مورد موسیقی
علاقه استاد به
موسیقی
عرفانی از همان اوان کودکی بوسیله پدر وی شناخته شده، وسایل و استادان موسیقی آن زمان در اختیارش قرار می گیرند و بدین شکل آن استعداد کم نظیر در سن ۱۱ سالگی در تنبورنوازی به اوج خود می رسد.
س استاد ، خود در مورد اهمیت موسیقی در ارتباط با معنویت ، می گویند:س
س
" ....موسیقی از زمان آدم بود، یعنی از زمان خلقت اولیه آدم. ....."س
س
" .... موسیقی ارتباط با روح دارد و روح ارتباط با خدا، ......."
( استاد الهی . آثار الحق جلد دوم. ص ۲۱۵. پ پنجم)
س
از دیدگاه پزشکی، در مورد اثرات موسیقی، وی می گویند:س
س
" موسیقی خواص بیشماری دارد که بشر به بسیاری از آنها هنوز پی نبرده است. مثلن نوای نی مرض تیفوئید(حصبه) را معالجه می کند و بارها دیده شده که مریض بلافاصله از رختخواب برخاسته است. آهنگها هر کدام در موقع خاصی از روز ، اثر خاصی دارند."
( استاد الهی . آثار الحق جلد دوم. گ۴۹۰)
س
در مورد اثرات موسیقی بر موجودات چنین می گوید:
س
س
" موسیقی اثر عجیبی در همه چیز دارد حتی (در) جمادات و نباتات. کسانی که دقیق هستند می توانند این موضوع را درک کنند. مثلن دو گل را در یک جا پرورش دهند، به یکی نوای موسیقی برسانند ، حتی اگر خوب هم مواظبت نکنند، باز از دیگری که از موسیقی محروم بوده ، بیشتر رشد می کند و طراوت دیگری دارد."
( استاد الهی . آثار الحق جلد دوم. گ۴۹۰)س
همچنین:س
س
" موسیقی دو جنبه دارد: علمی و معنوی . جنبه علمی موسیقی جزء علوم مستظرفه است ، مانند نقاشی، شعر، نویسندگی و غیره. این علوم ذوق خاصی می خواهد.از نظر علمی ، موسیقی علم محترم و خوبی است. جنبه معنوی موسیقی و ارتباط با روح ، هر کس به علوم مستظرفه علاقمند شود علامت این است که دارای روح ظریف و لطیفی است. کسی که علاقه به این علوم دارد، وقتی وارد عرفان شود مثل کسی است که با هواپیما مسافرت کند و کسی که علاقه به این علوم نداشته باشد مثل این است که پیاده حرکت کند. از موسیقی نباید فقط استفاده علمی کرد و تنها به جنبه علمی آن نظر داشت ، بلکه باید آن صداهای واقعی موسیقی را شنید. موسیقی را باید وسیله ارتباط معنوی قرار داد نه هدف اصلی. ....."س( استاد الهی . آثار الحق جلد دوم. ص ۲۹۶. پ دوم )س
در گفتارهای بسیاری، استاد همه جوانب علمی و معنوی موسیقی را مورد تدقیق قرار داده و به تفسیر اثرات آنها در زمانهای مختلف در یک شبانه روز بیست و چهار ساعته بر روی روح و روان پرداخته است. وی همچنین اثرات سازهای مختلف و قدمت آنها را نیز مورد بررسی قرار داده است.
س
در همین راستا، ژان دورینگ در کتابی به نام " روح نغمات " که در مورد موسیقی استاد الهی به رشته تحریر درآورده است چنین می نویسد:س
س
[ ..... او(استاد الهی) با این موسیقی (موسیقی سنتی ایران) ابتدا از طریق ساز تار آشنا شد و مدت زمانی آن را نزد درویش خان
(۱۳۰۵ – ۱۲۵۱)
نوازنده و آهنگ ساز بزرگ موسیقی سنتی، آموخت. درویش خان وقتی فهمید که نورعلی تنبور می نوازد، روزی از او خواست برایش بنوازد. پس از شنیدن تنبور او ، با چشمان پر از اشک به او گفت:
س
س
" آ قا شما استاد هستید، احتیاج به تعلیم ندارید"س
و به او گفت مهارتی که نورعلی در انگشتان خود دارد، برابر است با حداقل دوازده سال تمرین بی وقفه تار. ....
]
( ژان دورینگ، روح نعمات، صفحه ۳۷، پاراگراف دوم)س
س
استاد در مورد طنبور نوازی و قطعات موسیقیی که با این ساز عرفانی می نواخت، چنین می گویند:س
س
" قطعات طنبوری که من میزنم، شاهکار هنری و عرفانی و معنوی هر سه در آنها هست. مگر جهان دیگر بیاید و نورعلی دیگر بیاید تا این قطعات را بنوازد. " (استاد الهی -آثار الحق ۱، گفتار ۲۰۳۱ )س
استاد علاوه بر تنبور(طنبور) که علاقه ای ویژه بدان داشت، تار، سه تار و چگور آذری را نیز به استادی می نواخت. در نمایشگاه هایی در پاریس و در نیویورک که اولی به مناسبت یکصدمین سال تولد استاد و دیگری برای نمایش آثار او برپا شده بود، سازهای شخصی وی از جمله ویلون، دف و نی هفت بند نیز در معرض نمایش قرار گرفتند. این امر موید آنست که ایشان در نواختن آن سازها نیز مهارت داشته اند.
س
در یک جمع بندی کلی می توان گفت، با یک نگاه و پژوهش سطحی به سهولت می توان دریافت که موسیقی جزو جدائی ناپذیر زندگی نوع انسان است که حذف آن از برنامه روزانه غیرممکن است . گذشته از بحث دینی آن که در بخش الهیات همین شمار تحت نام «موسیقی در قرآن» بدان پرداخته شده است، در ادیان دیگر حتی در دین اسلام نیز، چه در مذهب شیعه و چه در مذهب سنی، در برخی اوقات از موسیقی استفاده می شده و می شود .
س
در یک بررسی و پژوهش علمی، در دو اتاق مجزا از هم، یک نوع گیاه را با نور، آب و شرایط مساوی دیگر نگهداری نمودند. تنها فرق مابین شرایط، آن بود که فقط در یک اتاق بطور ممتد، موسیقی کلاسیک بخش کردند. بعد از زمانی مشخص، این نتیجه به دست آمد که گیاهی که در معرض موسیقی قرار داشت، تا حد و درصد چشمگیری از آفت زدگی مصون مانده بود و رشد آن نسبت به گیاه دیگر در اتاق مجاور که از موسیقی محروم مانده بود به مراتب بیشتر بوده است و این امر موید همان مطلبی می باشد که استاد الهی سالها پیش از اجرای این آزمایش، برآن صحه گذاشته بود.س
در قسمت دوم به اثرات معنوی تنبورنوازی استاد خواهیم پرداخت.س
پایان قسمت اول