بنام یزدان

و چون نوایی به گوش می رسد وانسان زیباپرست شور در می گیرد وهمچون ماهیان درهماغوشی آب غوطه ورمی گردد واین خاصیت ما انسانهاست. کلام پایان می پذیرد، موسیقی آغازمی شود واحساس چونان فرشته ای با بال عشق به پرواز در می آید واین حکایت ما انسانهاست. ناگاه گوش می سپاریم، همراه می شویم و دست در دست معشوق پایکوبی می کنیم که احساس، صدای پای رقص است.س

رقص

رقص ایرانی مجموعه ای از حرکات موزون و هماهنگ با موسیقی است که ریشه در ادبیات، فرهنگ وتاریخ ما دارد

رقص یک آیین اجتماعی در ایران باستان شناخته می شد و جزئی از فرهنگ ما محسوب می گردید بطور مثال در آیین میترا یا مهر 

پرستی عادات و رسوم با رقص ادا می شدند. س

رقصهای ایرانی

س - آیینی

س - سنتی

س - محلی

س - فی البداهه شهری

س - رقص باله

س - ترکیبی

س - معاصر

س ۱ــ رقص آیینی : از قدیمیترین رقص های ایرانی است. حرکاتی موزون برای ادای یک آیین و سنت که نماینگر حالات درونی ویا عرفانی است. در دل این رقص آیینی رقص عارفانه که از زمان پیدایش صوفی گری در ایران پدیدار گردید، بیرون می آید.س

به خلسه رفتن وفرورفتن در خود که از بنام ترین آنها می توان به رقص سماع که مختص عرفا از جمله حضرت مولانا وشاگردانش می بود، نام برد.س

س ۲ــ رقص سنتی : مجموعه ای درهم آمیخته از رقص های فولکلر ایرانی و رقص قاجاری است.س

لازم به ذکر است ( این گونه رقص در میان محققان ایرانی هنوز پذیرفته نیست ) بعد از انقلاب بطور کل رقص از جامعه هنری کنار گذاشته شد.س

رقص اصیل ایرانی (کلاسیک ــ سنتی) س

در این میان می توان رقص اصیل ایرانی را بعنوان شاخه از رقص سنتی در نظر گرفت. این رقص خود شامل انواع زیر می باشد:س

س ــ مینیاتور

س ــ کرشمه

س ــ قاجاری

این سه مورد بسیار به لحاظ اجرایی شبیه یک دیگرند اما تفاوتهای دارند که قابل مشاهده می باشد. رقص مینییاتور قدمت طولانی ندارد ودر دوران پهلوی با الهام از نقاشی های مینیاتور شکل گرفت، اما رقص کرشمه و قاجاری به دوران قاجاریه منسوب می شوند.س

س ۳ــ رقص های محلی : ریشه در فرهنگ، سنت ها و آیین های مردمان سرزمین ایران دارند که خاطرات دلنشین ما را ساخته اند.س

چه بسیار چشم های ما ، که لمس کردند آن لحظه ها را، اشک شوق ریختیم، شاد شدیم، خندیدیم.س

رقص های محلی مثال یک تابلوی نقاشی است که در یک لحظه تمام روح زندگی انسان ها را درک می کنی شادی و غم، لذت و ارامش، همه را یکجا مینوشی.س

:انواع رقص های محلی 

آذربایجانی، کردی، لری، مازندرانی، خراسانی، سیستانی، قاسم آبادی، که معجز و کوتاه به پاره ای از آنها خواهیم پرداخت.س

رقص آذربایجانی بسیار گسترده می باشد و از نسلی به نسل دیگر توسعه یافته و شکل گرفته است. بعضی ازاین رقص ها جزئی از مراسم دینی یا آمادگی های جنگی بوده است.س

رقص آذربایجانی خود شامل گونه های مختلفی است.س

س - آسما کسمه

س - آبایی

س - آستا قاراباغی

س - آغیر قاراداغی

و انواع دیگر که مجالی برای تشریح کل آن نداریم و تنها به دیدگاه ( هلن اریکسن ) در باره رقص بانوان آذربایجان بسنده میکنیم.س

س " قدم های ظریف، دامان بلند، شناورانی بر روی زمین، گاه غمگین، گاهی آ تشین و بیشتر تغزلی است و بیانگر سرشت فاخر بانوان آذربایجانی."س 

رقص کردی : (هه لپه رکی)س

بخشی از آیین نمایشی است به شکل حلقه ناکامل، مرکب از زنان و مردان، در حالی که پنجه دست هایشان به هم گره خورده است از چپ به راست حرکت می کنند. اولین نفر از سمت راست با دستمالی در دست گروه را هدایت کرده و سرعت حرکت رقصندگان بسته به هدایت او دارد. در زمان هایی از گروه جدا شده و با توجه به تجربه و تبحرش به حرکاتی برای ایجاد نشاط در گروه می پردازد او را (سه چوپی کش) می نامند.س

رقص لری :س

 در بر گیرندۀ رقصهای فولکلوریک است که از نسلی به نسل دیگر گسترش یافته و شکل گرفته است. از ویژگی های این رقص پوشیدن لباس های مخصوص و الوان، استفاده از دستمال های رنگارنگ، سازهای کمانچه، دهل و سرنا و پر جوش وخروش و مهیج بودن آنهاست.س

رقصی که سراسر نبرد شادی و غم است و حضور زنان و مردان کنار یکدیگر همچون رقص های دیگر از زیبایهای آن است.س

رقص بارووتلو رقصی آیینی که مردم لر طلب باران می کنند و بانوی جوان و خوش سیرت بر فراز تپه ای بلند قرار می گیرد و با نوازش دهل و سرنا ملودی های لری در طلب باران می خواند.س

رقص قاسم آبادی :س

گونه ای از رقص ایرانی است که از روستای قاسم آباد گیلان می آید . این رقص رنگ و بوی دعای مردم در فصل کشت و برداشت را دارد.س

آنچه در این رقص زیبا چشم را می نوازد نوع پوشش آن است که شامل سه تکه می باشد :س

ــ تنبان (شلوار) س

ــ پیراهن

ــ جلیقه

این لباس به تنوع رنگی اش معروف است که خود تابلوی نقاشی از طبیعت گیلان می باشد.س

رنگهای قرمز و سفید غالب است واستفاده از رنگهای سیاه و بنفش بسیار محدود است.س

نکته ظریف این لباس تفاوت رنگها برای مجردها ، نوار های رنگی در لبه دامن، و برای متاهلین لبه دامن ساده است یا از رنگهای تیره بهره گرفته می شود.س

برخی از محققین معتقدند این رقص نمایش خداوند است.س

س ۴ــ رقص فی البداهه شهری :س

رقص ایرانی که شامل حرکاتی بر گرفته ازرقص عربی، فولکلرو رقص دوران قاجاریست که در محافل خصوصی و به صورت تکنفره اجرا می شود.س

با گسترش سینمای ایران صورت های دیگری (روحوضی، با با کرم، تهرونی، شاطری) توسعه یافت.س

س ۵ــ رقص باله :س

این رقص(باله ایرانی) برپایه واساس تکنیک باله غرب به وجود آمده وگسترش یافته است.س

در باله ایرانی موسیقی با فرهنگ، تاریخ وتمدن ایرانی ارتباط دارد.س

نیما کیان هنرمند ورقص پرداز ایرانی وبنیانگذار وسرپرست هنری سازمان باله ایران درسال ۲۰۰۲ سازمان باله ایران را که پس ازانقلاب ۵۷ منحل شده بود را درکشورسوئد بازسازی کرد.س

ایشان از معرفی کنندگان این ژانرازرقص ایرانیست وسرکار خانم پردیس خسروی در داخل ایران رقص هایی بر پایه متون ادبیات فارسی وموسیقی اصیل ایرانی مانند هزاردستان ودف زنی طراحی واجرا کرده اند.س

س ۶ــ رقص ترکیبی :س

گونه ای ازرقص آزاد و بدون محدودیت است که در آن، سبک های متعارف غیر ایرانی مانند(جاز، معاصر) باعناصرحرکتی رقص ایرانی ترکیب می شوند و وجه مشترک این اجراها  استفاده ازموسیقی ایرانیست.هر چند که حرکات یادآور رقص ایرانی نباشد.س

شاهرخ مشکین قلم[1] از جمله این رقصندگان می باشد.س

س  ۷ــ رقص معاصر :س

برگرفته ازانواع رقص های مدرن ومعاصربین المللی بدون هیچگونه محدودیت تکنیکی با موضوعیت تاریخی، سیاسی واجتماعی می باشد و به شکل چند رسانه ای ودر ترکیب با تئاتروگونه های نما یشی اجرا می شود.س

افشین غفاریان ـــ پردیس خسروی ازصاحب نامان این رقص می باشند. س

توضیحات:س 

 س [1] شاهرخ مُشکین قلم (زادهٔ آوریل ۱۹۶۷) رقصنده باله، بازیگر تئاتر، نمایشنامه نویس و طراح باله ایرانی، فرانسوی است. او بازیگر تئاتر ملی فرانسه و عضو «کمدی فرانسز»(از سال ۲۰۰۵) است. مشکینقلم افزون بر بازی در نمایشهای فرانسوی، در تئاترهای ایرانی که در آمریکا و کانادا اجرا میشوند نیز به بازی میپردازد. تاسیس كمپانی رقص "نكيسا" یکی از  فعالیتهای او در زمینه هنر می باشد. (فصلنامه اندیشه آنلاین آلمان) س 

مقاله ای ارسالی از ندا افسری

:منبع

رقصهای فولکلوریک ایران 

 vrwihd t,gög,vdö hdvhk :کد آرشیو