دکترهای دندانپزشک در جستجوی بهترین ماده برای ترمیم دندان هستند که از کیفیت بالا بهره مند باشد و همچنین زیبایی دندان را حفظ کند. استفاده از رزین کامپوزیت[1]
در دهه های گذشته افزایش یافته است. همچنین از جولای امسال (۲۰۱۸) استفاده از امالگام[2]، که سالهای زیادی برای ترمیم دندانها استفاده میشد، در اروپا ممنوع میگردد. به این دلیل استفاده کاپمزیت در آینده افزایش بیشتری خواهد یافت. در این متن کوتاه یک گزارش خلاصه در باره تاریخچه این ماده مهم در دندانپزشکی ارائه میشود. س
ترموپلاستیکها در اوایل قرن بیستم معرفی شدند. برای تغییر دادن شکل، پلاستیکها را گرم کرده و با پرس کردن میتوانستند آن را به یک شکل جدید تبدیل کنند. بعد از خنک شدن، این پلاستیکها می توانستند شکل جدید را نگه دارند. طولی نکشید که بعد از اختراع این ترمو پلاستیکها، پولیمرها اختراع شدند. بجای فشرده کردن، بر اساس پلیمریزاسیون شکل این پلاستیکها را میشد تغییر داد. بعضی از محصولاتی که در آن زمان تولید شدند، هنوز هم مورد استفاده هستند، به عنوان مثال: نایلون، تفلن و اپوکسی. س
تقریباً در سال ۱۹۳۰ این پولیمرها برای اولین بار در دندانپزشکی به صورت تجاری مورد استفاده قرار گرفتند. آنها جایگزین لاستیکهای آتشفشانی[3]شدند که برای ساخت پروتز دندان مورد استفاده قرار می گرفتند. در دهه های ۱۹۴۰ پولیمرها توسعه بیشتری یافتند و به ’پلی متیل متاکریلات‘ تبدیل شدند، که برای ترمیم دندانها به صورت کرون استفاده میشدند. بعد از جنگ جهانی دوم، اولین اکریلیکهایی که خودبخود سفت می شدند، در دندانپزشکی استفاده شد. بدین صورت دندانپزشکها توانستند برای اولین بار دندانها را با یک ماده ای که رنگ دندان طبیعی دارد، مستقیماً پر کنند. انقباض و بی ثباتی رنگ در استفاده این متیل متاکریلات، دو مشکل بزرگ بودند که در آن زمان باعث تغییر رنگ بالا و پوسیدگی دندان میشدند. بعد از بهبود کارایی بیشتر در پایان دهه ۱۹۵۰ و اوایل دهه ۱۹۶۰ نسل جدید کامپوزیت در سال های ۱۹۷۰ توسعه یافت: کامپوزیتهای خمیری.س
برای ساخت این کامپوزیت خمیری، ’بیسفنولاگلیسیدیل دیمتاکریلت‘ [4]
که یک ملکول با وزن بالا است، کامپونت اصلی را تشکیل داد. خمیری بودن کامپوزیت یکی از مهمترین ویژگیهای کامپوزت است، زیرا میتوان آن را به راحتی در دهان بکار برد. بخاطر ویسکوزیتیه زیاد، تولید کنندها برای رقیق تر شدن کامپوزیت، این ماده را با یک ماده مایع دیگر (کو- مونومر: تری اتیل گلیکول دی متریکریلات) مخلوط کردند.س
همچنین معرفی مواد چسبنده در دندانپزشکی در سال ۱۹۵۵ استفاده کاپوزیت را تشویق کرد. اچینگ مینای دندان باعث افزایش ابقای کامپوزیت شد و پوسیدگی دندان به دلیل نشت درحاشیها، کاهش یافت. برای کاهش انقباض، پس از پولیمریزاسیون و کمک به افزایش محکم بودن کامپوزیت، ذرات پرکننده به رزین کامپوزیت اضافه شد. پس از معرفی در سالهای ۱۹۷۰، این ذرات از کوارتز، که دارای اندازه ای بزرگ هستند، به ’میکروفیل‘ و سپس به ’نانوفیل‘ تبدیل شدند. این ذرات حاوی اشکال مختلف، ’سیلیکا بوروسایلیکات‘، ’لیتیوم-الومینیوم-سیلیکات‘ و ’آمورف سیلیس‘ هستند. س
امروزه کامپوزیت، شامل ماتریکس آلی می شود، که ترکیبی است از ’منومرهای‘ مختلف مخلوط با ’کو- مونومرها‘، ’اینیتیتورها‘ و ’کاتالیستها‘. داخل این ماتریکس، ذرات پرکننده معدنی تعبیه شده که خاصیت کامپوزیت را بهتر می نماید. بعد از پولیمریزاسیون، مواد ماتریکس آلی با هم پیوند می یابند و منومرها در اطراف ذرات پر کننده به پولیمر تبدیل میشوند. برای آغاز این پروسه نور آبی احتیاج است که طول موج نوریش بین ۴۰۰ و ۴۹۰ نانومتر باید باشد.س
در حال حاضر رزین کامپوزیتها به دلایل متعددی مورد استفاده قرار میگیرند و در ترکیب های مختلف برای پاسخگویی به نیازهای متنوع دندانپزشکی وجود دارند. به عنوان مثال در کنار ترمیم دندان ها، کامپوزیت نیز در پر کردن کانالهای ریشه، به عنوان چسب کرون دندان و ’پرایم و باندینگ‘ استفاده میشود. در حال حاضر کامپوزیت یکی از بهترین موادها در دندانپزشکی است، ولی توسعه آن هنوز به اتمام نرسیده. دانشمندان اکنون تلاش میکنند موادی بسازند که دقیقاً جنسیت اصلی دندانها را شبیه سازی کنند.س
س [1] رزین کامپوزیت ها، پر کننده های به رنگ دندانی هستند که در ترمیم دندان های پوسیده استفاده می شوند.س
س [2] امالگام دندانی مادهای غیر همرنگ (نقرهای یا سیاه) است، که برای پر کردن دندان از آن استفاده میشود.س
volcanized rubber [3] س
bis-GMA[4] س
:منبع
مقاله ای ارسالی از المیرا بلوری