پزشکی: طب چینی

طب چینی

طب سنتی چینی اندیشه آنلاین/آلمان/شماره شانزدهم/فصل بهار

Traditional Chinese medicine

طب چينی بدون سوزن

روشی مؤثر و دارای قدمت چند هزار ساله

س« انگشت فشاری » يا « طب چيني بدون سوزن» با قدمتی بيش از سه هزار سال، روش مؤثری برای حفظ سلامتي انسانهاست. امتيازات و محسنات اين روش بسيار زياد است ، كه از جمله مي توان مزايای زير را برشمرد:س

الف) برای بكار بردن اين روش ، فقط از دستها كمك گرفته مي شود و نيازی به استفاده از دارو، سوزن و هيچ وسيله ديگری نيست.س

ب) روش انگشت فشاری هيچ گونه اثر جانبی منفی ، حتی در صورت انجام ناقص اين روش ، از خود بجا نمی گذارد.س

ج) يادگيری و به كار بردن آن بسيار ساده است. س

د) دامنه تأثيرات روش انگشت فشاری فقط به مشكل دردها محدود نمي شود، بلكه به بهبود بسياری از ناتوانيهای اعضای مختلف بدن مانند ناراحتيهای گوارشی نيز مي تواند كمك كند.س

راز اين روش چندين هزار ساله چيست و چگونه اثر می كند

روش انگشت فشاری ، بر اساس نظريه چهارده نصف النهار ، همانند مجراهايی از انرژی حياتی كه در طب چينی به آن «شی» گفته مي شود (رجوع شود به چاپ اول مجله اندیشه، بخش نرمش درماني به روش سنتي چين) ، به اعضای اصلي و حياتی بدن متصل می شوند. ارتباط داخلی بين نصف النهارها و اعضای داخلی بدن را می توان اين چنين توضيح داد كه مثلاً اگر روی نقاطی در پا فشار آوريم ، با اين عمل می توان يك عضو داخلي مانند كبد را ، كه با پا فاصله زيادی دارد، تقويت كرد.س

در ارتباط با جريان انرژی در اين نصف النهارها و كار آنها ، دو اشكال اساسی مي توان بوجود آيد:س

س ۱-مسدود شدن انرژی؛ در اين حالت چون انرژی نمی تواند به آسانی جريان پيدا كند، لذا توليد درد مي كند.س

س ۲-اگر ضعف و يا كمبودی در جريان انرژی يك نصف النهار ايجاد شود، عملكرد عضوی كه با اين نصف النهار در ارتباط است دچار اختلال می شود. به همين دليل ، می توان با فشار دادن صحيح و مناسب بر بعضی از نقاط كه روی نصف النهارهای طب سوزنی قرار گرفته اند، اين جريان انرژی حياتی را شديدتر يا ضعيفتر كرد، درست مانند اين كه كليدی برای تنظيم آن در دست داشته باشيم.س

انرژی حياتی يا «شی»س

اين انرژی از چه چيز تشكيل شده است؟س

دانشمندان غربی در ابتدا تصور مي كردند كه انرژی مزبور چيزی جز جريان سيستم عصبي نيست، اما آخرين تحقيقات نشان داده اند كه انرژی حياتی با شبكه اعصاب و يا شبكه جريان خون كاملاً منطبق نيست، از طرف ديگر، اين نصف النهارها و نقاط طب سوزنی نسبت به نقاط پوستی اطراف خود دارای اختلاف پتانسيل الكتريكي زيادی هستند. در حقيقت، ماهيت وجودی «شی» هنوز در هاله ای از اسرار باقی مانده و فقط اثرات آن آشكار و محسوس شده است، اثراتی مانند سوزن سوزن شدن پوست، احساس گرما يا سرما، سبكی و يا سنگينی و غيره. مسئله دقيقاً همان راز پنهان زندگی و حالت نسبی انرژی است.س

پنچ قانون طلائی برای موفقيت در درمان

قانون اول: محلی كه بايد فشرده شود قبلاً بايد گرم شود به طوری كه بر اثر جريان هوا سرد و منقبض نگردد.س

قانون دوم: دستهايتان كه مورد استفاده قرار مي گيرند، بايد كاملاً تميز باشند و شايد بهتر است ضد عفونی شوند. ناخنها بايد كوتاه باشند ، به صورتی كه در حين كار پوست را نخراشد.س

قانون سوم: دستها بايد گرم باشند(حتي با به هم ماليدن آنها) به شكلي كه بر اثر تماس آنها با بدن، پوست احساس سرما نكند.س

قانون چهارم: شخص فشار دهنده بايد افكار خود را بخوبی بر روی اعمالی كه انجام می دهد متمركز كند و بيشترين توجه و دقت را بكار برد.س

قانون پنجم:انگشت فشاری در موارد زير نبايد انجام شود:س

س ۱-درست پس از صرف غذا

س ۲-در مواقع وجود تب (بيش از ۳۸ درجه)س

س ۳-در مورد بيماريهای مسری

س ۴-در مورد بيماريهای پوستی

س ۵-در مورد بيماريهای رماتيسم مفصلی حاد

مؤثرترين روش درمانی

روش شماره ۱ - موزون كردن

اين روش عمومی كه می تواند در همه موارد بكار برده شود، روش موزون كننده ناميده می شود، زيرا انرژی هر نقطه را بر حسب نياز بدن تنظيم و هماهنگ می كند. بدين معنی كه می تواند جريان انرژی را بر حسب نياز بدن، شدت و ضعف بخشد و بر اساس نياز تنظيم كند. در اين روش ، بايد از انگشت ميانی و انگشت شست ، در حالی كه مفصل بند اول انگشت ميانی به انگشت شست تكيه دارد استفاده كرد .س

نوك انگشت ميانی بايد به نقطه انتخاب شده طب سوزني فشار بياورد و مانند پيچ گوشتی روی نقطه بچرخد. اين عمل بايد خيلی سريع انجام شود (حدود دو گردش در ثانيه ) و بايد صد بار تكرار شود ( حدود يك دقيقه ).س

….. اگر در اثر فشار ، دردی در محل ايجاد شد، فشار را كمی كم كنيد.س

روش شماره ۲ - تقويت كردن

به نظر نمي رسد كه اين روش اساسی در اكثر كتانهای موجود ارائه شده باشد، در صورتی كه بوسيله اين روش مي توان بدن را تقويت كرد . به عنوان مثال ، با بكارگيری اين روش می توان ترشحات معده را زياد كرد، با خستگی مبارزه كرد ، روحيه را در سطح بالائی آماده نگه داشت ، كليه ها را تحريك كرد و غيره. به هر صورت، هر بار كه هدف تحريك و فعال كردن نقطه ای باشد، از اين روش استفاده می شود. بكار بردن اين روش بسيار ساده و مطبوع است: با نوك انگشت ميانی به شكلی نرم و سريع (دو ضربه در ثانيه ) روی نقطه انتخاب شده به مدت يك دقيقه ضربه بزنيد. س

روش شماره ۳ - پراكندن

در آخر، اين روش را كه بيشتر از همه روشها شناخته شده و اغلب به طرزی غلط بكار برده شده است، توضيح مي دهيم. از اين روش خصو صاً برای تسكين دردها و آرامش اعصاب استفاده می شود. اين روش نيز بسيار ساده است : كافي است با نك انگشت شست به نقطه مورد نظر فشار آوريد و اين فشار را به مدت ۲۰ ثانيه ادامه دهيد و اين عمل را سه بار تكرار كنيد.س

…. شما می بايد تا آنجا پيش رويد كه اگر بيشتر فشار دهيد ايجاد درد كند، همين فشار را حفظ كنيد.س

چگونه محل نقاط را مشخص كنيم؟س

در اين مقاله ها ، برای هر مورد يك شكل دقيق وجود دارد كه به شما در پيدا كردن نقطه انرژی مورد نظر كمك خواهد كرد. معمولاً اين نقاط در يك فرو رفتگی كوچك پوست قرار گرفته اند كه به كمك نور و سايه روشن آن نقطه قابل ديد می باشد. در انگشت فشاری نيازی نيست كه نقطه مورد نظر خيلی دقيق و بدون حتی يك ميليمتر اشتباه پيدا شود، زيرا فشار انگشت بر سطحی چندين ميليمتری وارد می شود. بعضی مواقع نيز برای بهتر پيدا كردن نقطه مورد نظر ، به جای نوك انگشت كه دارای سطح كمی است ، عرض انگشت شست كه دارای سطح بيشتری است بكار مي رود.س

با زياد كردن نيروی حياتی، خستگی را از بين ببريد

از نظر چينی ها ، نيروی زندگی بيانگر تجمع انرژی حياتی ( شی ) است كه نتيجه تبديل تغذيه و تنفس است. اگر خستگی ظاهر شود ، انرژی كافی موجود نيست. خستگی نيز به صورتهای مختلف ظاهر می شود : از خستگی موقتی گرفته تا خستگی مزمن اندام . در زير مواردی را شرح می دهيم كه به شما امكان می دهد كه تشخيص دهيد خستگی شما در چه حد قرار دارد. س

موارد كم خونی و مورد (يين) از مهمترين و عمده ترين موارد هستند.س

برای درمان آنها بايد علاوه بر انگشت فشاری ، نوعی تغذيه دقيق و مصرف گياهان مقوی نظير جين زينگ همراه باشد.س

كمبود انرژی :س

كمبود انرژی همراه با خستگی، اسهال ، بی اشتهائی ، تورم شكمی ، برونشيت مزمن ، احتمالاً ضعيف شدن صدا و عرق سرد.س

كمبود خون :س

كمبود خون همراه با رنگ پريدگي لبها ، سرگيجه ، همهمه در گوشها ، حالت خفقان، و در مورد خانمها : قاعدگي نامنظم و كلاً در همه موارد تيره و كدر شدن رنگ پوست.س

كمبود يين :س

كمبود يين همراه با تب مزمن ، افسردگی روحی ، خستگی ، تشنگی ، زبان قرمز ، تعرق شبانه و در بعضی موارد استفراغ مواد تلخ .س

اگر خستگی فيزيكی (كار جسمانی شديد) عامل بوجود آورنده ضعف است ، ابتدا بايد با بكار بردن روش شماره ۱ روی نقطه «استخوان شانه » ، به بدن آرامش بخشيد. اين نقطه روی لبه خارجی شانه قرار گرفته است، به طوری كه اگر دست را بلند كنيم ، در آن نقطه فرورفتگی بوجود مي آيد.س

به عنوان نقطه تقويت عمومي، هر روز يا حداقل يك بار در هفته، روش شماره ۲ را بر روی نقطه «سه محله »انجام دهيد : اين نقطه را كه قبلاً نيز از آن استفاده شده است دقيقاً با گذاشتن كف دست بر روی زانو (انگشتان بطرف پايين ) بطوری كه زانو در مركز كف دست قرار گيرد كمی بطرف قسمت خارجی استخوان بزرگ ساق پا در انتهای انگشت ميانی می توان يافت.س

علت اينكه اين نقطه مهم را « سه محله » ناميده اند، به اين خاطر است كه وقتی مسافرين پياده چينی اين نقطه را ماساژ می دادند، قادر بودند كه بيش از سه محله راه بروند. پزشكان سنتی چين می گويند كه خواص اين نقطه بسيار زياد است ، از جمله طبق طب سوزنی يانگ كی كئو نقطه « سه محله » انجام اعمال زير را تسهيل مي كند:س

س ۱-تحريك انرژی در تمام بدن.س

س ۲-باز كردن مسير انرژی.س

س ۳-پيشگيری از بيماريهای عفوني.س

س ۴-پيشگيری از سرماخوردگی.س

س ۵-تحريك پنج عضو حياتی داخلی : كبد، قلب ، طحال ، ششها و كليه ها.س

س ۶-تحريك اشتها و تحريك جهاز هاضمه.س

يك مركز انرژی ديگر نيز بايد مرتباً به وسيله روش شماره ۲ تحريك گردد كه نامش « دريای انرژی » است.س

اين نقطه با فاصله یک پنجم برابر عرض شست، زير ناف روی خط ميانی بدن قرار دارد. متخصصين درمان در چين قديم و خصوصاً يوجی تائوئيستها معتقدند كه اين مركز كه تان تين (يعنی كانون داخلی ) ناميده می شود، مهمترين نقطه بدن است. اين مركز كه بيشتر آن را با نام ژاپنی «هارا » می شناسيم، نقش مهمی در هنرهای رزمی شرق و در شيوه های تفكر بازی می كند.س

طبق نوشته های قديمی يانگ كی كئو ، تحريك اين نقطه تأثيرات زير را بوجود می آورد:س

س ۱-تحريك انرژی و نيروی يانگ (قسمت قبلی را ببينيد)س

س ۲- كمك به بهبود تمام بيماريهای مزمن (در ارتباط با درمانهای ديگر)س

س ۳-مبارزه با ضعف و خستگی عمومی در بدن.س

س ۴-كمك به افزايش وزن در هنگام لاغری بيش از حد.س

نقاط قبلی (دريای انرژی و سه محله ) را می توان با تركيبی از روش درمانی گرم كردن نقاط و تكنولوژی مدرن تحريك كرد. اين كار را می توان با كمك يك سشوار نيز انجام داد. چگونه اين كار را انجام دهيم؟ س

سشوار را به آرامی به نقطه مورد نظر نزديك كنيد و به محض اينكه احساس گرما كرديد آن را عقب بكشيد و دوباره نزديك كنيد. حدوداً ده بار اين كار را ادامه دهيد. س

مراقب باشيد كه پوست را نسوزانيد. اين تحريك طبيعی ، پوست را كمی قرمز می كند كه بزودی رفع می شود.س

اين عمل را يكبار در هفته يا در طول هفت روز اول كه هلال ماه ظاهر می شود انجام دهيد. اين روش توسط كارمندان چينی در نقاط آلوده روستاها مورد استفاده قرار می گرفت . اين كارمندان برای گرم كردن اين نقاط ، از ميوه ای مخروطی شكل ، سياه و خشبو استفاده مي كردند.س

سومين نقطه در بالای سر قرار گرفته است. اين نقطه را « صد اتصال » يا « صد بيماری » می نامند، زيرا بر تمام بدن تأثير مي گذارد . روش شماره ۲ (تقويت) را منظماً در اين نقطه بكار بريد . پيدا كردن اين نقطه آسان است. اين نقطه در محل برخورد خطی كه سر را به دو قسمت تقسيم می كند (خط ميانی )س

و خطی كه دو گوش را به هم متصل می كند، قرار دارد.س

به گفته يانگ كی كئو ، اين نقطه قابليت درمانهای زير را داراست:س

س ۱- سردردها

س ۲-حفاظت از سرماخوردگی، رطوبت و گرما

س ۳-پيشگيری از بيماريهای عفونی

س ۴-كم خونی و ضعف

س ۵-تمام مشكلات و ناراحتيها ( صد بيماری)س

اخيراً يك پزشك طب سوزنی به نام «وانگ» از واشنگتن به من اطلاع داد كه در چين روشی از طب سوزنی مورد استقاده قرار گرفته است كه در آن فقط از اين نقطه ( نقطه صد اتصال ) جهت درمان هر نوع بيماری استفاده می شده است و بر حسب نوع بيماری ، طرز قرار دادن سوزن متفاوت بوده است ( سوزن را در اين نقطه فقط چند ميليمتر فرو مي كرده اند).س

س« دروازه زندگی » نام آخرين نقطه ای است كه در اين بخش برای تقويت از آن نام می بريم. برای پيدا كردن اين نقطه ، ناف را در نظر بگيريد .س

اگر خطي از ناف به پشت كمر بكشيم ، اين نقطه درست قرينه ناف در كمر است و بين دومين و سومين مهره كمر قرار گرفته است.س

بنابر اين . اگر كسی به شما كمك نكند ، برای بكار بردن روش شماره ۱ (تقويت ) دچار اشكال خواهيد شد. پس اگر تنها هستيد، عادت كنيد كه به آرامی با مشت به پايين كمر و ستون فقرات ضربات نرمی بزنيد.س

به نقل از اندیشه شماره ۳

منبع: جرالد اد

بازگشت به بخش پزشکی